Ngày 2-12-2008, Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chương trình đã đề ra ba giai đoạn với chín nhiệm vụ cụ thể để ứng phó với biến đổi khí hậu.
 
Trong khoảng 50 năm qua, nhiệt độ trung bình năm ở nước ta đã tăng khoảng 0,7^oC, mực nước biển đã dâng khoảng 20 cm. Hiện tượng El-Nino, La-Nina ngày càng tác động mạnh mẽ. BÐKH  đã thật sự làm cho các thiên tai, đặc biệt là bão, lũ, hạn hán ngày càng ác liệt. Theo tính toán, nhiệt độ trung bình ở Việt Nam có thể tăng lên 3^oC và mực nước biển có thể dâng 1 m vào năm 2100. Nếu mực nước biển dâng 1 m, khoảng 40 nghìn km2 đồng bằng ven biển nước ta sẽ bị ngập hằng năm, trong đó 90% diện tích thuộc các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long bị ngập hầu như hoàn toàn.
 
Theo Báo cáo đánh giá tác động của mực nước biển dâng đối với 84 nước đang phát triển được công bố tháng 3-2007 của Ngân hàng Thế giới, nước ta là một trong năm nước sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng của BÐKH và nước biển dâng, trong đó vùng đồng bằng sông Hồng và sông Cửu Long bị ngập chìm nặng nhất. Nếu mực nước biển dâng 1 m sẽ có khoảng 10% dân số bị ảnh hưởng trực tiếp, tổn thất đối với GDP khoảng 10%. Nếu nước biển dâng 3 m sẽ có khoảng 25% dân số bị ảnh hưởng trực tiếp và tổn thất đối với GDP lên tới 25%. Hậu quả của BÐKH đối với Việt Nam là nghiêm trọng và là một nguy cơ hiện hữu cho mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, cho việc thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ và sự phát triển bền vững của đất nước.
 
Nhận thức rõ ảnh hưởng của BÐKH, Chính phủ Việt Nam đã sớm tham gia và phê chuẩn Công ước khung của Liên hợp quốc về BÐKH và Nghị định thư Kyoto. Chính phủ đã chỉ định Bộ Tài nguyên và Môi trường làm đầu mối quốc gia để thực hiện các hoạt động ứng phó BÐKH trong nước và hợp tác quốc tế. Trong những năm gần đây, nước ta đã có nhiều chương trình, dự án nghiên cứu tình hình, diễn biến và tác động của BÐKH đến tài nguyên, môi trường cũng như sự phát triển kinh tế-xã hội và bước đầu thực hiện các giải pháp ứng phó với BÐKH. Tuy vậy, những cố gắng nói trên là chưa đủ để bảo đảm ứng phó có hiệu quả với những tác động của BÐKH trong thời gian tới.
 
Thực hiện Nghị quyết của Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp các bộ, ngành liên quan xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu (gọi tắt là Chương trình MTQG) và kêu gọi sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế cho xây dựng và thực hiện Chương trình MTQG nhằm thực hiện  sớm các hành động thích ứng và giảm nhẹ tác động của BÐKH tại Việt Nam.   
 
Mục tiêu chiến lược của chương trình là đánh giá được mức độ tác động của BÐKH đối với các lĩnh vực, ngành và địa phương trong từng giai đoạn và xây dựng được kế hoạch hành động có tính khả thi để ứng phó hiệu quả với BÐKH cho từng giai đoạn ngắn hạn và dài hạn, nhằm bảo đảm sự phát triển bền vững của đất nước, tận dụng các cơ hội phát triển nền kinh tế theo hướng các-bon thấp và tham gia cùng cộng đồng quốc tế trong nỗ lực giảm nhẹ BÐKH, bảo vệ hệ thống khí hậu trái đất. 

Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu được thực hiện trên phạm vi toàn quốc theo ba giai đoạn: giai đoạn khởi động (từ năm 2009 đến 2010), giai đoạn triển khai (từ năm 2011 đến 2015) và giai đoạn phát triển (sau năm 2015) với chín nhiệm vụ: 

1. Ðánh giá mức độ và tác động của BÐKH ở Việt Nam
2. xác định các giải pháp ứng phó với BÐKH
3. xây dựng chương trình khoa học công nghệ về BÐKH
4. tăng cường năng lực tổ chức, thể chế, chính sách về BÐKH
5. nâng cao nhận thức và phát triển nguồn nhân lực
6. tăng cường hợp tác quốc tế
7. tích hợp vấn đề BÐKH vào các chiến lược, chương trình, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, phát triển ngành và địa phương
8. xây dựng các kế hoạch hành động của các bộ, ngành và địa phương ứng phó với BÐKH và
9. Xây dựng và triển khai các dự án của chương trình. 

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của giai đoạn triển khai là đánh giá mức độ và tác động của BÐKH ở nước ta, cụ thể là hoàn thành việc xây dựng và cập nhật các kịch bản về BÐKH  nhất là nước biển dâng từ năm 2010 đến 2100. Trên cơ sở đó, các bộ, ngành và địa phương xây dựng kế hoạch hành động của mình đánh giá mức độ, tính chất và xu thế biến đổi của các yếu tố và hiện tượng khí hậu ở Việt Nam xây dựng cơ sở khoa học và phương pháp luận đánh giá tác động của BÐKH, nước biển dâng đến lĩnh vực, ngành và địa phương... Bên cạnh đó, việc xây dựng cơ sở phương pháp luận và các hướng dẫn và thực hiện một số dự án thí điểm về ứng phó với BÐKH đối với các lĩnh vực, ngành và địa phương nhạy cảm và dễ bị tổn thương do BÐKH và nước biển dâng sẽ được hoàn thành trong giai đoạn 2009-2010.
 
Trong giai đoạn triển khai (từ năm 2011 đến 2015), các nội dung của chương trình sẽ được triển khai toàn diện để từng bước đạt được các mục tiêu của chương trình tại tất cả các tỉnh, thành phố đều có kế hoạch hành động chi tiết và thực hiện bước đầu tại địa phương mình.
 
Trong giai đoạn phát triển (sau năm 2015), các hoạt động ứng phó với BÐKH sẽ được mở rộng và phát triển toàn diện trong phạm vi cả nước trên cơ sở những kết quả và kinh nghiệm của giai đoạn triển khai.
 
Về cơ chế tài chính, Nhà nước bảo đảm các nguồn lực cần thiết và huy động sự đóng góp của cộng đồng quốc tế và trong nước khuyến khích sự tham gia của các thành phần kinh tế-xã hội, các tổ chức đầu tư cho việc ứng phó với BÐKH... Kinh phí cho các hoạt động Chương trình MTQG giai đoạn từ năm 2009 đến 2015 (không bao gồm kinh phí triển khai kế hoạch hành động của các bộ, ngành, địa phương) khoảng 1.965 tỷ đồng, trong đó vốn nước ngoài là 50%, vốn trong nước là 50% (ngân sách Trung ương khoảng 30%, địa phương khoảng 10% và các nguồn vốn khác khoảng 10%).
 
Về tổ chức thực hiện, Ban Chỉ đạo quốc gia, Ban Chủ nhiệm và Văn phòng Chương trình sẽ được thành lập.  Ban Chỉ đạo quốc gia về Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu bao gồm: Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường làm Phó Trưởng ban thường trực Bộ trưởng Kế hoạch và Ðầu tư, Tài chính làm Phó Trưởng ban các ủy viên là Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngoại giao.
 
Ban Chủ nhiệm Chương trình gồm có:
 
Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường làm Chủ nhiệm
hai phó chủ nhiệm là Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Thứ trưởng Ðầu tư, Bộ Tài chính.
 
Các ủy viên là đại diện lãnh đạo các bộ: 

1. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
2. Bộ Ngoại giao
3. Công thương
4. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội
5. Bộ Giao thông vận tải
6. Bộ Xây dựng
7. Bộ Thông tin và Truyền thong
8. Bộ Giáo dục và Ðào tạo
9. Bộ Nội vụ
10. Bộ Y tế
11. Bộ Khoa học và Công nghệ
12. Bộ Quốc phòng, và
13. Bộ Công an.

Cũng như toàn cầu hóa, tác động của BÐKH không chỉ ảnh hưởng đến một nước mà nhiều nước. Vì vậy, giảm nhẹ tác động tiêu cực của BÐKH cũng như tăng cường năng lực thích ứng với BÐKH cần phải có sự hợp tác và hỗ trợ của các nước phát triển và các tổ chức quốc tế có liên quan cả về mặt công nghệ và tài chính.
 
Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với BÐKH được nhanh chóng xây dựng trong thời gian qua cho thấy nỗ lực của  nước ta trong cuộc chiến bảo vệ hệ thống khí hậu. Với quan điểm ứng phó với BÐKH dựa trên nguyên tắc phát triển bền vững và nguyên tắc "trách nhiệm chung nhưng có phân biệt" giữa các nước phát triển và các nước đang phát triển được quy định tại Ðiều 4 của Công ước Khí hậu, Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với BÐKH được triển khai và thực hiện tốt trong thời gian tới sẽ góp phần tích cực trong công cuộc đổi mới,  bảo đảm để đất nước  phát triển bền vững. 
 
Nguyễn Khắc Hiếu
Phó Cục trưởng Khí hậu
Thủy văn và Biến đổi khí hậu